Myślę, że spadek częstotliwości opadów jaki miał miejsce w roku 2019 i wydłużające się okresy bezdeszczowe spowodowały, że każdy zaczął zadawać sobie pytanie : Jakie ozdobne drzewa odporne na susze? Pozornie to nie jest takie proste pytanie, ponieważ nie ma roślin, które wytrzymują i tolerują długotrwałe susze i braki wody. Oczywiście część z nich na skutek tych braków ( jeśli sztucznie nie dostarczymy wody) zacznie wykazywać spadek atrakcyjności, zwiększoną wrażliwość na czynniki chorobotwórcze na skutek osłabienia odporności, a finalnie może zamierać. Są jednak również takie rośliny, które potrafią bez większych „kosztów” przetrwać te okresy i nie stracić lub obniżyć w trakcie suszy swej wartości estetycznej. Tu postaram się zaprezentować 10 ozdobnych drzew, które radzą sobie w tak trudnej sytuacji jak braki deszczu. Pojawią się także wpisy o ozdobnych krzewach, pnączach, bylinach i trawach czy roślinach owocowych.
Rośliny robią wszystko, żeby przeżyć, niezależnie od tego, gdzie się je posadzi. Tak samo jak ludzie.
Caroline Leavitt
Karagana Syberyjska „Pendula”
Zaczynamy listę od rośliny, której już sama nazwa wskazuje na dużą odporność mrozową, w związku z panującymi na obszarze Syberii surowymi warunkami klimatycznymi i rejestrowanymi rekordowymi spadkami temperatur. Jak się okazuje ta roślina jest mało wymagająca pod względem podłoża i również świetnie sobie radzi podczas okresów suszy oraz na suchych, mało zasobnych w wilgoć glebach. Tradycyjna karagana syberyjska stanowi dużego rozmiaru drzewo i nie znajdzie zastosowania w każdym ogrodzie, choć przy odpowiednim kształtowaniu może być zastosowana choćby w formie żywopłotu. Najbardziej atrakcyjną i możliwą do zastosowania w każdym niemal nasadzeniu odmianą jest kultywar „Pendula”. Cechuje się parasolowatym pokrojem, co sprawia, ze jej wzrost jest ukierunkowany bardziej w duł niż w górę i nie ma obawy uzyskania efektu przytłoczenia pozostałych roślin. Karagana w maju dostarcza wspaniałego efektu barwnego poprzez pojawiające się na jej pędach żółte kwiaty, które przyciągają liczne pszczoły. Tak, karagana należy do roślin miododajnych!!! Szczerze mogę polecić ją do nasadzeń w każdym regionie naszego kraju. Odmiana „Pendula”oże zostać zastosowana jako soliter, roślina alejowa czy składnik bardziej złożonych nasadzeń wielogatunkowych. Często możemy ją spotkać w miastach rosnącą w gruncie lub w coraz bardziej popularnej formie nasadzenia w dużych donicach. Taka metoda została zastosowana choćby w Częstochowie , czego przykładem jest Aleja Najświętszej Maryi Panny.
Głóg „Paul’s Scarlet”
Głóg „Paul’s Scarlet”
Kolejnym drzewem o nieprzeciętnych walorach dekoracyjnych jest Głóg „Paul’s Scarlet” . To jedna z najpiękniej kwitnących pozycji w zestawieniu. Zresztą wystarczy spojrzeć na zdjęcie obok. Trudno nie dostrzec wyjątkowego, atrakcyjnego charakteru tej rośliny. Jej pokrój jest bardziej zbliżony do dużego drzewa, którego jednak wzrost i kształt możemy korygować regularnymi zabiegami pielęgnacyjnymi. Odmiana „Paul’s Scarlet” jest jedna z najpiękniejszych kultywar głogu. Zawdzięcza swą dekoracyjność głównie pojawiającym się najczęściej na przełomie maja i czerwca kwiatom. Kwiaty są barwy ciemnoczerwonej, a optycznie można je porównać do małych kwiatów róż, które są zebrane w gęste baldachy i osadzone na całym drzewie. Tworzy to obłędnie doskonałą kompozycje i efekt, który każdego zaintryguje. Pod względem uprawnym jest to niezwykle mało wymagająca roślina zarówna pod względem rodzaju podłoża, zasobności w wilgoć jak i jakości powietrza. To pozwala na jej sadzenie również w strukturach miast, które cechują się dużo bardziej zanieczyszczonym i niższym jakościowo powietrzem. Dodatkowym odznaczeniem, które świadczy o wysoce uznanej wartości dekoracyjnej, łatwości w uprawie oraz odporności na choroby i szkodniki jest nagroda Award of Garden Merit (AGM), które przyznawane jest przez renomowane Królewskie Towarzystwo Ogrodnicze w Wielkiej Brytanii. Odmiana ta może być z powodzeniem wykorzystywana jako materiał roślinny, służący do kształtowania przydomowych ogrodów jak i otwartych przestrzeni i tych nasadzeń organizowanych w zieleni miejskiej.
Glediczja „Sunburst”
Glediczja „Sunburst”
Czas na żółty odcień liści, który z pewnością wzbogaci naszą kompozycję o ciekawy akcent – Glediczja „Sunburst”. Nie jest ona jeszcze do końca znaną rośliną w powszechnej świadomości konsumentów. Jest to jednak bardzo atrakcyjna pozycja do wykorzystania w różnym kontekście. od ogrodów przydomowych po nasadzenia w ramach zieleni miejskiej. Jej główną cecha morfologiczna jest drzewiasty pokrój i możliwy do osiągnięcia, docelowy wzrost na poziomie 10 m. To wartość jaka może uzyskać po 10 latach. Dzięki jednak regularnemu kształtowaniu, rozmiar ten można regulować i utrzymywać na preferowanym poziomie, Zabieg taki sprzyja także zagęszczaniu jej pokroju. Największym jednak walorem estetycznym są liście o zabarwieniu złocistym, które stanowią bardzo ożywczy element rośliny. Glediczja jest rośliną o miododajnym charakterze i dlatego powinna również zainteresować pszczelarzy. Pod względem uprawowym, jest ona mało wymagająca i świetnie radzi sobie podczas dłuższych okresów bezdeszczowych. Myślę, że w krótkim czasie jej walory estetyczne zostaną docenione przez dużo większą, niż obecnie, grupę ogrodowych miłośników.
Morwa biała „Pendula”
Czas na pierwszą w zestawieniu roślinę, która dostarcza bardzo smacznych owoców – Morwa biała „Pendula”.
Może więc zacznijmy od owoców, które pojawiają się w sierpniu, a w ostatnich ciepłych latach już wcześniej . Są one wizualnie zbliżone do jeżyn. Choć mogą mieć różną barwę , od białej do czarnej, to w przypadku odmiany „Pendula” ten owoc zazwyczaj ma barwę czarną.
Gdy pojawiają się na roślinie najczęściej są gęsto rozmieszczone. Pod względem smakowym są bardzo atrakcyjne i apetyczne. Uwaga !!! Trudno powstrzymać się od ich zjedzenia, gdyż dostarczają niezapomnianych doznań smakowych. Myślę, ze uprawiając morwę w swoim ogrodzie, uzyskamy bardzo korzystna gratyfikację w postaci płodów , ale nie tylko…
Odmiana „Pendula” to także wizualna ozdoba całoroczna ogrodu. Do podstawowych cech, które wpływają na taki jej odbiór należą pokrój oraz liście. Pokrój jest parasolowaty i rozwój kieruje się ku podłożu. Z tego tytułu warto dobrać właściwą wysokość miejsca szczepienia, gdyż roślina ta już nie urośnie nam do góry. Często jednak klienci uważają, że pień się jeszcze wydłuży, ale niestety jest to mylne założenie i tak się nie stanie. Warto więc na wstępie zdecydować jak wykorzystamy ją w ogrodzie i na podstawie tego możemy dobrać jej wielkość. Inną oryginalna cechą wrodzoną tej rośliny jest cecha, wynikająca ze zjawiska heterofilii – różnolistność. Na jednej roślinie pojawiają się zarówno liście o kształcie owalnym, jak i powcinanym.
Tytułową cechą jest odporność na susze i obecność tej rośliny w tym zestawieniu jest uzasadniona. Jest ona bowiem odporna na dłuższe okresy bezdeszczowe i przechodzi ten trudny czas bez szwanku. Dodatkowym atutem jest odporność na choroby grzybowe i inne patogeny. Te cechy i niewątpliwa atrakcyjność oraz użyteczność owoców sprawiają, że wzrasta coraz bardziej zainteresowanie tą rośliną. Zwłaszcza, że możemy ją wykorzystać w charakterze dominującego elementu, składnika złożonych nasadzeń wielogatunkowych, drzewa alejowego, pojemnikowego (podobnie jak karagana) czy choćby soliteru w pozostawionych między kostką wnękach do nasadzeń. Ograniczeni jesteśmy tylko wyobraźnią.
Klon pospolity „Globosum”
Wiele osób sądzi, że wygląd tej odmiany jest wynikiem regularnych zabiegów pielęgnacyjnych. Nie jest to jednak topiar, a roślina o takich cechach wrodzonych. Regularna korona to naturalny atrybut tej rośliny, dzięki czemu nie wymaga naszego zaangażowania w jej kształtowanie. To chyba jedna z tych wartości, która większość klientów motywuje do nabywania „Globosum„. Piękne , regularne zielone liście i gęsta, kulista korona na wysokości pnia, zależnej od wysokości szczepienia stanowią bardzo atrakcyjną całość.
Nie będę się rozpisywał nadmiernie na temat wyglądu tej rośliny, gdyż większość z nas z pewnością ją widziała. Jest to często stosowana roślina w charakterze alejowego materiału roślinnego w miastach i na wielu już posesjach.
Pod względem uprawowym klony są niemal niezawodne, gdyż nie mają dużych wymagań i tolerują różnorodne warunki przyrodnicze. Są to ruderalne rośliny i świetnie odnajdują się na terenach niemal całkowicie zmienionych przez człowieka. To sprawia, że znajdują tak powszechne zastosowanie w każdym rejonie naszego kraju oraz w każdym nasadzeniu. Od miejskich nasadzeń po bezpośrednie otoczenie prywatnych budynków. Są odporne na dłuższe okresy bezdeszczowe, gdyż potrafią głęboko się korzenić i poszukiwać wilgoci w głębszych partiach gleby.
Warto więc zwrócić uwagę na klon „Globosum” poszukując materiału roślinnego do wykorzystania w roli alejowego drzewa, akcentu ogrodowego czy jako zacienienia dla spędzania czasu na ławce zlokalizowanej pod nim w upalne dni.
Jodła Kalifornijska
Oto pierwszy przedstawiciel roślin o zimozielonym charakterze. Jodła kalifornijska to jedno z piękniejszych iglastych drzew jakie można zastosować w nasadzeniu. Niestety wymaga zapewnienia większej przestrzeni w bezpośrednim otoczeniu. Wynika to z osiąganych gabarytów docelowych. Choć możliwe jest także , jak już niemal w przypadku każdej rośliny , kontrolowanie wzrostu i nadawanie jej preferowanego kształtu. To już staje się standardową praktyką i powszechnie stosowaną. Spotykane są już nawet żywopłoty (oczywiście większych rozmiarów niż w przypadku żywotników” , a nawet topiary. Naturalnie rosnąca jest jednak drzewem o stożkowatym pokroju, które może osiągnąć 10 m wysokości. Cechą bardzo istotnie wpływającą na atrakcyjność wizualną tej rośliny jest zabarwienie igieł. Igły są zabarwione na szaro zielono oraz szaro niebiesko. Ta kolorystyka pięknie odznacza się w nasadzeniu i wpływa na jego oryginalny charakter.
Jodła Kalifornijska odznacza się małymi wymaganiami pod względem wilgotności gleby. Cecha ta sprawia, że dłuższe okresy bezdeszczowe nie wpływają na nią negatywnie i nie dewaluują jej wartości estetycznej.
Sosna Żółta – Pinus ponderosa
Sosny to mało wymagające uprawowo rośliny. Symbolizują w japońskiej myśli ogrodowej potęgę i siłę. Są to rośliny powszechnie znane w naszym klimacie i kraju. O ich powszechnej obecności świadczy stosunek procentowy udziału sosen i modrzewi w całościowym składzie gatunkowym lasów w Polsce, który kształtuje się na poziomie 67%. Ten bardzo duży udział wynika głównie z cechy roślin tego rodzaju, która jest przedmiotem tego wpisu. Chodzi o małe wymagania glebowe oraz wysoką tolerancję dla obniżonej wilgotności podłoża. Pochodząca z Ameryki Północnej sosna żółta cechuje się dłuższymi igłami o jaśniejszej zielonej barwie. Wyrastają one po 3 z pochwy i potrafią mieć 25 cm długości. Naturalnie i swobodnie rozrastająca się tworzy dużą koronę i niestety luźną. Niestety, ale można temu zaradzić i osiągnąć bardzo atrakcyjną formę. Wystarczy wiosną skracać o połowę młode przyrosty (sople) i powtarzać ten zabieg co roku. Efektem jaki uzyskamy będzie gęsta korona o dużo większej atrakcyjności estetycznej. Dodatkową korzyścią takiego zabiegu jest możliwość kontrolowania jej wzrostu i nawet ustabilizowania go w ten sposób na preferowanym poziomie.
Zastosować możemy tę sosnę w formie dominującego akcentu w ogrodzie, jako składnik szpaleru lub formowany topiar.
Złotokap zwyczajny „Vossi”
Złotokap zwyczajny „Vossi” jest jednym z najpiękniejszych majowych akcentów nasadzeń. Jego piękne, intensywnie żółte, gronowe kwiatostany zrobią wrażenie na każdym obserwatorze.
W największym natężeniu pojawiają się one na egzemplarzach uprawianych w pełnym nasłonecznieniu. To bardzo istotna i warta zapamiętania cecha, dzięki której będziemy się cieszyć tak niesamowitym efektem.
Sama roślina morfologicznie tworzy drzewo/ wysoki krzew o rozłożystej koronie. Ponownie jednak przypominam o możliwości kształtowania również tej roślinności względem własnych preferencji. Liście ciemnozielone bardzo plastycznie kontrastują z pojawiającymi się w maju złocistymi kwiatami.
Złotokap jest rośliną preferującą zasadową glebę oraz mało wymagającą w kwestii jej wilgotności. To odporność na dłuższe okresy bezopadowe sprawiła, że może się znaleźć w tym zestawieniu.
Idealne rozwiązanie na obrzeża ogrodu, aby stworzyć atrakcyjne tło dla innych roślin lub jako dominujący akcent ogrodowy, wokół którego zorganizujemy całe nasadzenie kompozycyjne. Formowany, może także stanowić materiał do tworzenia żywopłotu.
Klon „Crimson Sentry”
Czas na roślinę o czerwonym zabarwieniu liści – Klon „Crimson Sentry” .
Odmiana ta podobnie jak „Globosum” cechuje się dużą tolerancją pod względem warunków glebowych, dzięki czemu może róść w każdym regionie naszego kraju. Również na terenach antropogenicznych, które są całkowicie dziełem człowieka. To bardzo wartościowa cecha i dająca wiele możliwości, wręcz innowacyjnego zastosowania tej odmiany.
Tak też się dzieje i można Klon „Crimson Sentry” spotkać już nie tylko w przydomowych ogrodach, ale coraz częściej w strukturach miast i szeroko rozumianej zieleni publicznej. Jego kolumnowy pokrój pozwala wykorzystywać go jako materiał roślinny stosowany w alejowym formacie. Również spotykany przy ośrodkach zdrowia, oświaty, zieleńcach, skwerach, parkach czy składnik zieleni osiedlowej. Intensywnie ciemnoczerwone liście łagodzą i ożywiają surową strukturę miejskiej zabudowy oraz pełnią funkcje ochronną i zdrowotną.
W przydomowym nasadzeniu daje nam wiele możliwości kształtowania bezpośredniego otoczenia budynków. Dostarcza niezbędnego, kontrastowego składnik, który pozwala przełamać monochromatyczność ogrodu. Wpływa to bezpośrednio na wzrost wartości estetycznej stworzonej kompozycji.
Możemy go wykorzystać jako dominujący akcent znajdujący się w centralnym punkcie kompozycji lub nako roślinę peryferyjna sadzoną symetrycznie w narożnikach posesji , a stanowiącą tło dla roślin o odmiennym zabarwieniu.
Polecam serdecznie pochylić się nad tą ciekawą i wartościową aranżacyjnie odmianą . Z pewnością warto znaleźć dla niej miejsce.
Robinia akacjowa „Casque Rouge” – Małgorzaty
Robinia akacjowa to gatunek w ramach, którego znajdziemy także bardzo atrakcyjna odmianę „Umbraculifera”, która tworzy regularnie geometryczna kulistą koronę. Ze względu na jej podobieństwo do Klonu „Globosum” zdecydowałem się na odmianę kwitnącą w niezwykle atrakcyjny sposób – „Casque Rouge„.
Zwłaszcza ta roślina potrafi zaprzeć dech w piersiach podczas okresu kwitnienia, który przypada na czerwiec. Myślę, że nawet Steve Jobs określił by tą roślinę swoim ulubionym, wyrażającym estymę, wyrazem zachwytu : „obłędnie doskonałe”. Nie było by to stwierdzeniem na wyrost.
Liście są zbliżone do akacji (stąd ta nazwa) i w związku z tym są pierzastozłożone oraz barwnie zielone. Pod względem pokroju jest to rozłożyste drzewko, które potrafi osiągnąć bez kształtowania ok 10 m wysokości.
Jej główną cechą są jednak pojawiające się w miesiącu czerwcu (w niektórych rejonach już w maju) gronowe kwiaty o kolorystyce purpurowoczerwonej. Wyglądają zjawiskowo, a przyozdobione nimi drzewo stanowi niesztampowy akcent w ogrodzie. Przykuwa wzrok i skupia uwagę każdego kto znajdzie się w zasięgu jej wizualnej dostępności.
Jest to mało wymagająca roślina i może róść zarówno w przydomowych ogrodach jak również stanowi świetny materiał roślinny do nasadzeń w szeroko pojętej zieleni miejskiej. Pod względem roli jaką może pełnić to głównie stanowi (w formie nie kształtowanej) dominujący akcent w ogrodzie. Może być również sadzona na obrzeżach
Świerk Kłujący
Oto już bardzo znany przedstawiciel świerków w naszym kraju i chętnie wykorzystywany w kształtowaniu i organizowaniu przestrzeni.
Wynika to z faktu dużej tolerancji tej rośliny na warunki glebowe, klimatyczne oraz jakość powietrza. Świetnie się sprawdzi bowiem zarówno w warunkach wiejskich jak i miejskich.
Jego pokrój jest szerokostożkowy i potrafi osiągnąć w naszych warunkach ok 20 metrów wysokości. Coraz częściej możemy również go spotkać w formie kształtowanej lub jako składnik formowanych żywopłotów. To bardzo interesujące jak zmieniło się postrzeganie użytkowników i profesjonalistów na kwestię formowania roślin. Coraz bardziej ochoczo to robimy, mniej się obawiamy, a zabiegi formujące dotyczą nawet tak wydawałoby się znajdujących się poza konwencją – świerków. Pięknie wypielęgnowane ogrody, a w tym rośliny stają się konwenansem i wyznacznikiem elegancji. To bardzo budujący scenariusz.
Cechą wpływającą na atrakcyjność świerku kłującego są igły. Bardziej precyzyjnie mam na myśli ich kolorystykę. Może być ona różna od zielonej, przez niebiesko zieloną, aż po srebrzyste. To właśnie te dwa ostatnie kolory igieł cieszą się największą popularnością. Wprowadzają one unikalna jak dla roślin kolorystykę, która często urozmaica oraz przełamuje monotonnie w konwencji zieleni.
Rośliny z tego gatunku świetnie się spiszą jako narożne drzewa, dominujące akcenty czy choćby jako składnik wspomnianych formowanych żywopłotów.
To nie wszystko…
To tylko niewielka próba reprezentatywna roślin, które są w stanie poradzić sobie i wyjść bez szwanku z okresowych braków opadów. Oczywiście lista ta jest tylko wyrazem moich subiektywnych preferencji estetycznych i nie należy ich traktować w charakterze aksjomatu czy kanonu piękna. Każdy ma swoje upodobania i gust, a to jest warunkiem wspaniałej różnorodności kompozycyjnej ogrodów. Mam jednak nadzieję , że pomoże to w dokonywaniu wyborów i choć częściowo dostarczy wartościowej i merytorycznej wiedzy. W kolejnym wpisie pojawią się przykładowe krzewy charakteryzujące się dużą tolerancja dla takich trudnych zjawisk pogodowych.
Życzę wspaniałego dnia i komponowania swego przydomowego arcydzieła.
